COVID 19 ve SİGORTA SÖZLEMELERİ/POLİÇELER

01.06.2020

 

Covıd 19 salgınının, pandemi olarak ilanı, ulusal ve uluslararası çeşitli sorunları tırmandırdı. Öylesine ki, alınan tedbirler, kısıtlamalar, yasaklamalar, yaşamı tüm alanlarda sekteye uğrattı. Sınai üretim, ticari yaşam, iş dünyası da bundan ciddi ölçüde payını aldı.

Çok sayıda iş ve işletmenin faaliyetleri aşırı derecede azaldı veya durduruldu, işletmeler kapatıldı.

Bu yazımızda, yaşanan gelişmeler, ortaya çıkan sonuçlar ile oluşan kayıpların, zararları 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu, 5684 sayılı Sigortacılık Kanununu, Sigorta Poliçelerini, Hazine Müsteşarlığını, esas alarak Sigortalı/Sigortacı açısından irdeleyeceğiz.

Konuyu başlılar halinde ve özetleyerek hazırladık.

 

·         İLK SÖZ: Sigorta Sözleşmeleriniz/Poliçeleriniz Masaya.

​

·         Sözleşmeleri, satır, satır, kelime, kelime inceleyin inceletin. Poliçedeki özel şartları öncelikli, cevap vermediği hallerde uygun olan bir genel şart hükmü ve TTK’nın sözleşme kapsamına ilişkin çerçeve hükümleri ve nihayet genel yorum kuralları devreye girecektir.

​

·         Sigortalılar açısından iyi haber, imza tarihinde güncel olmasa dahi, içerik öngörülebilir zorlukları (örneğin-salgın hastalık, alacakların tahsil edilememesi, işin durdurulması, organizasyonların iptal edilmesi) kapsıyorsa, zararlarınızın tam veya kısmen ödenmesi sağlanacaktır.

​

·         Sigortacı açısından bakıldığında ise, TTK’daki, “ sözleşme serbestisi” ilkesi geçerlidir, genel koruyucu hükümler dışında, sigortacı yalnızca sözleşmede öngörülen rizikoların gerçekleşmesi halinde doğan zarar ve tazmininden sorumludur.

​

·         İlk yasal düzenleme, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ise de (yürürlükte), 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ile getirilen hüküm ve düzenlemeler daha etkindir.

​

·         Bu nedenler All Risk / Tüm Riskler kavramı içeriği, TTK da; genel koruyucu, istisna, özel şartlar gibi daha detay düzenlendi.

​

·         Covid-19 karşısında otoritenin aldığı tedbirler ve işletmelerin kendi inisiyatifleri ile almış olduğu tedbirler göz önünde bulundurularak, mevcut poliçelerin uğranılan zararlara ne ölçüde ve hangi koşullar altında cevap verebileceği incelenecek. Poliçeler sigortalının faaliyet gösterdiği sektöre göre değişkenlik gösteren ihtiyaçlar doğrultusunda düzenlenmekte ve dolayısıyla standart bir poliçe metninden çoğu zaman bahsedilememektedir. O nedenle her bir poliçe, kendi koşulları çerçevesinde özel bir incelemeyi hak etmektedir.

 

 

·         Ancak hatırlayacaksınız ki, Poliçe düzenleme tarihinde, öngörememek, rağbet görmemesi, prim artırması, bilgi verilmemesi, reasüans güvencesi olmaması, vb. nedenlerle, bu günler için yetersiz poliçe sayısı az değil. Ayrıca Sözleşmelerde, özel olarak sınırlama veya istisnalar (salgın hastalık gib) listesinde yer alan sorunları kapsam içine alma zor olacaktır.

​

·         Günümüzde, Covıd 19’un yarattığı zorluklar, alacakların tahsil edilmemesi, talep azalması, tedarik zinciri sorunları, maliyetler, istihdam, çalışan sorunları, etkinlik, organizasyon iptalleri, kar azalma, zarar, kapatma vd.

​

·         Zararın oluşmasındaki “illiyet bağı”, “sigortalının alması gereken önlemler”, “sorunu sigortacı ile paylaşma ve birlikte önlemlerin alınması” önemli. Özellikle indirim nedeni olmakta.

​

·         Konuyla ilgili Mahkeme Kararları daha öne çıkmakta. Salgın örneğinin bu boyutta yaşanmaması nedeniyle, yeni içtihatlar belirleyici olacak. Yargıtay’ın dar veya geniş yorumları, her policeye, taraflarına göre farklılık taşıyacak.  Sözleşmedeki boşluk ve belirsizliklerin sigortalı lehine yorumlanması ilkesi nedeniyle poliçelerde çok açık bir istisna veya imkansızlık hali yoksa, sigortalıların mahkemeye gitmeleri yerinde olacaktır kanısındayız. Dünyada da sigorta sözleşmelerinin, yeni yaşananlarla daha geniş kapsamda ve koruyucu özelliğini öne çıkaran boyutlarda değerlendirilmesi gerektiği yönünde gelişme yaşanmakta.

​

·         Sigorta Sözleşmeleri önemsemesi gereken bir diğer taraf da, sigortalının ilişkide olduğu 3. Şahıslardır. Onların da, poliçe özelliklerine, kapsamına göre, zararları, alacakları nedeniyle sigortalının, sigortacısına başvurma hakkı bilinmelidir.

​

·         Özellikle, Covı9 19’a yakalananların iş kazası kapsamında sayılabilecekleri ( kişisel olarak kurallara uymama vb sorumluluklar hariç,), Şirketlerdeki pay sahiplerinin, Covıd 19 nedeniyle gerekli önlemleri almayan yönetimlere karşı, paydaş olarak uğradıkları zararlar, sigorta ve tazmin kapsamında istisnai olsa da yer alan başlıklar.

​

·         SON SÖZ: Sigorta Sözleşmeleriniz/Poliçeleriniz masaya.